คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา เป็นหน่วยงานผลิตและพัฒนาครูที่มีการพัฒนาการ
มาจาก “โรงเรียนฝึกหัดครูเมืองกรุงเก่า” ซึ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๔๘ จนถึงปัจจุบันมีสถานะเป็นคณะครุศาสตร์
มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา โดยมีพัฒนาการที่สำคัญ ๔ ช่วง ตามลำดับดังต่อไปนี้
- ปี พ.ศ. ๒๔๔๘ (๑ กรกฎาคม) ก่อตั้ง “โรงเรียนฝึกหัดครูเมืองกรุงเก่า” ที่หลังพระราชวังจันทรเกษม
มณฑลกรุงเก่าจัดสอนวิชาสามัญอนุโลมเพิ่มเติมวิชาครูหรือหลักสูตรครูมูลฐาน (ครู ป.)
- ปี พ.ศ. ๒๔๕๘ โรงเรียนฝึกหัดครูเมืองกรุงเก่าได้เปลี่ยนระเบียบตามระเบียบการฝึดหัดครูมูลหัวเมือง
ของกระทรวงธรรมการ
- ปี พ.ศ. ๒๔๖๗ ตั้ง “โรงเรียนฝึกหัดครูมูลกสิกรรม” ที่ตำหนักเพนียด มณฑลกรุงเก่าโดยจัดสอนวิชาสามัญ
(ให้เรียนวิชากสิกรรม)
- ปี พ.ศ. ๒๔๗๕ ยุบเลิกแผนกฝึกหัดครูมูลสามัญ (โรงเรียนฝึกหัดครูเมืองกรุงเก่า) รวมอยู่ใน
“โรงเรียนฝึกหัดครูมูล” ที่ตำหนักเพนียดมณฑลกรุงเก่าและได้ยุบเลิกหลักสูตรครูมูล (ครู ป.)
- ปี พ.ศ. ๒๔๗๖ ได้ปรับเปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนฝึกหัดครูมูลฝึกหัดครูประกาศนียบัตรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา”
โดยตัังที่ตำหนักเพนียดจังหวัดพระนครศรีอยุธยาและได้เปิดสอนหลักสูตรครูมูลกสิกรรม พ.ศ. ๒๔๖๗ ตามเดิม
- ปี พ.ศ. ๒๔๗๙ (๑ มิถุนายน) ได้แยกเป็น “โรงเรียนฝึกหัดครูประกาศนียบัตรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา”
(โรงเรียนฝึกหัดครูชาย ซึ่งชาวบัานเรียกว่า โรงเรียนประกาศหรือโรงเรียนผักกาด ที่กรมทหารหัวแหลมและ
“โรงเรียนฝึกหัดครูสตรีประกาศนียบัตร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา” (โรงเรียนฝึกหัดครูสตรี) โดยเปิดสอนหลักสูตรประกาศนียบัตร
จังหวัด (ครู ว.) และประกาศนียบัตรครูประชาบาล (ครู ป.บ.)
– ปี พ.ศ.๒๔๘๔ โรงเรียนฝึกหัดครูประกาศนียบัตรพระนครีศรีอยุธยา ย้ายไปอยู้ที่ข้างวัดโพธิ์ (โรงเรียนประตูชัยในปัจจุบัน)
ส่วนโรงเรียนฝึกหัดครูสตรีฯย้ายไปอยู่ ต.หอรัตนชัย (หอพักอู่ทองในปัจจุบัน)
- ปี พ.ศ. ๒๔๙๑ โรงเรียนฝึกหัดครูประกาศนียบัตรจังหวัดพระนครศรีอยุธยาเปลี่นชื่อเป็น “โรงเรียนฝึกหัดครูพระนครศรีอยุธยา”
โดยเปลี่ยนระเบียบของหลักสูตรครู ว. และป.บ.
– ปี พ.ศ. ๒๔๙๗ มีการยกฐานะกองฝึกหัดครูเป็นกรมการฝึกหัดครูและยกเลิกการผลิตครู ว.ครูป.บ. และครูป.
– ปี พ.ศ.๒๔๙๘ เริ่มใช้ระบบการฝึกหัดครูของกรมการฝึกหัดครูและเปิดสอนหลักสูตร ครูป.กศ
ช่วงเป็นวิทยาลัยครู (พ.ศ.๒๕๐๙-๒๕๓๗)
- ปี พ.ศ.๒๕๐๙ โรงเรียนฝึกหัดครูพระนครศรีอยุธยา ได้ยกฐานะเป็น “วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยา” และย้ายมาตั้งที่เลขที่
๙๖ ถนนโรจนะ (ที่ตั้งปัจจุบัน)
– ปี พ.ศ. ๒๕๑๑ รวมโรงเรียนฝึกหัดครูสตรีพระนครศรีอยุธยา เข้ากับวิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยา เป็นวิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยา
ตามเดิม
– ปี พ.ศ. ๒๕๑๗ วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยา เปิดสอนหลักสูตรปริญญาตรี (ป.อ.) ครูสอนระดับ ป.กศ.สูง และค.บ. (๒ ปี)
- ปี พ.ศ. ๒๕๒๓ วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยา ได้เปิดสอนหลักสูตรครุศาสตรบัณฑิต ค.บ. (๔ ปี)
- ปี พ.ศ. ๒๕๒๔ วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยา ได้ใช้หลักสูตรสภาการฝึกหัดครู พ.ศ. ๒๕๒๔
- ปี พ.ศ. ๒๕๒๘ วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยา เปิดสอนโดยมีระบบหลักสูตร สาขาวิชาอื่น นอกเหนือจากสาขาวิชาชีพครูด้วย
ช่วงเป็นคณะครุศาสตร์ สถาบันราชภัฏ (พ.ศ. ๒๕๓๘ – ๒๕๔๖)
- ปี พ.ศ. ๒๕๓๘ (๒๘ มกราคม) วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยา เปลี่ยนสถานะเป็น “สถาบันราชภัฏพระนครศรีอยุธยา” และเกิด
“คณะครุศาสตร์” ขึ้นเป็นส่วนราชการที่มีภารกิจจัดการศึกษาตามหลักสูตรสาขาการศึกษา
ช่วงเป็นคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ (พ.ศ. ๒๕๔๗ – ปัจจุบัน)
– ปี พ.ศ. ๒๕๔๗ คณะครุศาสตร์ สถาบันราชภัฏพระนครศรีอยุธยา เปลี่ยนสถานะเป็น “คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ
พระนครศรีอยุธยา” ตาม พ.ร.บ.มหาวิทยาลัยราชภัฏ พ.ศ. ๒๕๔๗
- ปี พ.ศ. ๒๕๔๘ จนถึงปัจจุบัน คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา มีพัฒนาการในการผลิต และพัฒนา
ครูต่อเนื่องมีการขยายการจัดการศึกษาครอบคลุมตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษา ประถมศึกษา มัธยมศึกษา ปริญญาตรี ปริญญาโท
และปริญญาเอก มีการจัดการเรียนการสอนสาขาการศึกษาหลักสูตรครุศาสตร์บัณฑิต (คบ.) ๕ปี จำนวน ๑๐ สาขาวิชา คือ สาขาวิชาคณิตศาสตร์
สาขาวิชาวิทยาศาสตร์ สาขาวิชาสังคมศึกษา สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย สาขาวิชาคอมพิวเตอร์ศึกษา สาขาวิชาพลศึกษา
สาขาวิชาการประถมศึกษา สาขาวิชาการสอนภาษาไทย สาขาวิชาการสอนภาษาอังกฤษ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษฯนอกจากนี้
ยังได้เปิดสอนหลักสูตรระดับบัณฑิตศึกษา หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต (ป.บัณฑิต) วิชาชีพครู และการบริหารการศึกษาหลักสูตร
ครุศาสตรมหาบัณฑิต (ค.ม.) การจัดการการเรียนรู้ และการบริหารการศึกษาและหลักสูตรครุศาสตรดุษฏีบัณฑิต (ด.ด.) การบริหาร
การศึกษา